3η Διαδρομή
Σημείο ενδιαφέροντος
Το γεγονός, ότι η Κύπρος βρίσκεται στο κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου πολύ κοντά στην Μέση Ανατολή και τα παράλια της Μικράς Ασίας, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο, εφόσον το νησί λειτούργησε ως στάση στον δρόμο προς και από τους Αγίους Τόπους. Η παράδοση αναφέρει ότι η Αγία Ελένη, η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, κατά τη μεταφορά του Τιμίου Σταυρού από την Παλαιστίνη σταμάτησε στην Κύπρο και ακολούθησε την πορεία, όπου κατά μήκος της χτίστηκαν εκκλησίες αφιερωμένες στον Τίμιο Σταυρό.
1η Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, Παλαιχώρι Μόρφου
Distance: 45,5 χλμ (Από το κέντρο της Λευκωσίας)
Duration: 55 λεπτά
Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, Μόρφου. Πηγή: Big Cyprus
Με αφετηρία την Λευκωσία, κατευθυνόμαστε περνώντας από τις περιοχές Ανθούπολις, Εργάτες και Άγιος Επιφάνιος στο Παλαιχώρι Μόρφου, όπου συναντάμε την πρώτη εκκλησία αφιερωμένη στον Τίμιο Σταυρό, τον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Η εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος είναι κτισμένη πάνω σε ένα μικρό λόφο που δεσπόζει του ανατολικού τμήματος του χωριού Παλαιχώρι. Από το 2000 περιλαμβάνεται, μαζί με εννέα άλλες τοιχογραφημένες βυζαντινές εκκλησίες του Τροόδους, στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το εσωτερικό του ναού είναι κατάγραφο. Κοσμείται με τοιχογραφίες των αρχών του 16ου αιώνα, σύγχρονες με την κτίση του ναού. Οι τοιχογραφίες αυτές αποτελούν ένα από τα πιο ολοκληρωμένα εικονογραφικά σύνολα της υστεροβυζαντινής τέχνης της Κύπρου. Πρόκειται για το σημαντικότερο δείγμα μιας ομάδας έργων της ενετοκρατίας που ακολουθούν την παραδοσιακή βυζαντινή τέχνη, ενώ τα δυτικά στοιχεία είναι πολύ περιορισμένα. Είναι μια τέχνη εναρμονισμένη με αυτήν που παρουσιάζεται στους τουρκοκρατούμενους ελληνικούς τόπους του 16ου αιώνα.
Στην εξωτερική πλευρά του δυτικού τοίχου σώζονται μεταγενέστερες τοιχογραφίες, που χρονολογούνται στα 1612. Το ξυλόγλυπτο γραπτό εικονοστάσιο του ναού χρονολογείται στις αρχές του 18ου αιώνα. Πολλές από τις σύγχρονές του εικόνες είναι έργα του Αγιορείτη ζωγράφου Ματθαίου Κουτλουμουσίου.
Πληροφορίες Ναού:
Τηλέφωνο: 99974230
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη και Τετάρτη: 10:00-13:00. Με διακανονισμό εκ των προτέρων μπορεί κανείς να την επισκέπτεται τα απογεύματα των καθημερινών και τα Σαββατοκύριακα
Είσοδος: Ελεύθερη
2η Ιερός Ναός Σταυρός του Αγιασμάτι, Πλατανιστάσα
Distance: 20,9 χλμ
Duration: 37 λεπτά
Ιερός Ναός Σταυρός του Αγιασμάτη, Πλατανιστάσα. Πηγή: Visit Cyprus
Ο ναός περιλαμβάνεται από το 1985 στον κατάλογο των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO). Πρόκειται για μικρού μεγέθους ναό στον τύπο του ξυλόστεγου.
Στη σημερινή του μορφή είναι μονόκλιτος και περίπτερος. Πρόκειται για τον μόνο ξυλόστεγο ναό στην Κύπρο με περιμετρική στοά. Περιβάλλεται από κλειστή στοά σε σχήμα Γ κατά μήκος της βόρειας και δυτικής πλευράς του.
Οι τοίχοι του είναι κτισμένοι από αργολιθοδομή με χωματόλασπη. Οι εσωτερικοί τοίχοι του κυρίως είναι επιχρισμένοι, γιατί φέρουν τοιχογραφικό διάκοσμο, καθώς και τμήματα της εξωτερικής πλευράς του νότιου τοίχου που υπάρχουν επίσης τοιχογραφίες. Ολόκληρος ο ναός καλύπτεται με μεγάλη αμφικλινή στέγη με κεραμίδια.
Οι τοιχογραφίες που κοσμούν τον ναό αποτελούν σήμερα ένα από τα καλύτερα σωζόμενα και πληρέστερα εικονογραφικά προγράμματα του ύστερου 15ου αιώνα στην Κύπρο. Κτήτορες του ναού ήταν ο πρωθιερέας Πέτρος Περάτης και η σύζυγός του Πεπάνη σύμφωνα με επιγραφή πάνω από τη νότια είσοδο. Αναφέρεται ο Φίλιππος Γουλ, ζωγράφος που εκτέλεσε μεγάλο μέρος των τοιχογραφιών στα 1505.
Πληροφορίες Ναού:
Τηλέφωνο: +357 99 677216 Πρεσβ. Γεώργιος Κούρρης
3η Ιερός Ναός Τιμίου Σταυρού, Πελένδρι
Distance: 26,8 χλμ
Duration: 44 λεπτά
Ιερός Ναός Τιμίου Σταυρού, Πελένδρι. Πηγή: Big Cyprus
Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στο χωριό Πελένδρι είναι μία από τις 10 εκκλησίες της Κύπρου, που συμπεριλαμβάνονται στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η ιδιαίτερη ιστορική αξία της εκκλησίας οφείλεται κυρίως στις τοιχογραφίες που καλύπτουν το εσωτερικό της.
Η σημερινή μορφή της εκκλησίας είναι αποτέλεσμα επεμβάσεων διαφόρων εποχών. Η αρχική της μορφή, ένας μονόκλιτος ναός με τρούλο, χρονολογείται γύρω στα μέσα του 12ου αιώνα.
Η εκκλησία καταστράφηκε από άγνωστα αίτια και διασώθηκε μόνο η αψίδα του Ιερού Βήματος, η οποία ενσωματώθηκε στο νέο κτίσμα. Σύμφωνα με επιγραφή στην αψίδα αυτή, η αρχική εικονογράφηση της εκκλησίας χρονολογείται στο 1171 — 1172. Η διακόσμηση με τοιχογραφίες συνεχίστηκε σε διάφορες φάσεις μέχρι τον 16ο αιώνα.
Πληροφορίες Ναού:
Τηλέφωνο: +357 99 909 393 και +357 99 662 286
Ώρες Λειτουργίας:
Καλοκαίρι: Δευτέρα – Παρασκευή: 10:00 – 13:00 και 15:00 – 17:30, Σάββατο: 09:00 – 13:00, Κλειστή την Κυριακή.
Χειμώνας: Δευτέρα – Παρασκευή: 09:00 – 12:00 και 13:00 – 16:30, Σάββατο: 09:00 – 13:00, Κλειστή την Κυριακή.
Περίοδος Λειτουργίας: Όλο τον χρόνο., Κλειστή στις Δημόσιες Αργίες.
Είσοδος: Δωρεάν είσοδος
4η Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού, Όμοδος
Distance: 21,8 χλμ
Duration: 28 λεπτά
Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού, Όμοδος. Πηγή: www.impaphou.org
Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού βρίσκεται στο χωριό Όμοδος.
Σήμερα είναι ο ενοριακός ναός της κοινότητας αλλά παλαιότερα υπήρξε μεγάλη μονή με πολλά μετόχια μέχρι και τη Ρωσία.
Κατά την παράδοση, η μονή να προϋπήρχε ακόμα και της έλευσης της αγίας Ελένης στην Κύπρο. Λέγεται πως όταν η Αγία Ελένη επισκέφθηκε την περιοχή και άφησε ως δώρο σ’ αυτή μέρος του Καννάβου (σχοινί με τον οποίον έδεσαν τον Ιησού κατά την σταύρωσή του, υπήρχε εκεί εκκλησία γι’ αυτό και δεν αναφέρεται ανέγερσή της από τη Βασιλομήτορα.
Η Μονή φυλάσσει μεγάλο αριθμό ιερών λειψάνων όπως και την κάρα του αποστόλου Φιλίππου ενός εκ των δώδεκα μαθητών. Φυλάσσει εκτός από Τίμιο Ξύλο και λίθο από τον Πανάγιο Τάφο και τον ιερό κάνναβο που έδεσαν τον Χριστό κατά την σταύρωσή Του.
Στην μονή μπορεί κανείς να επισκεφθεί το Βυζαντινό Μουσείο καθώς και άλλα μουσεία στη μονή αλλά και γενικά εντός της κοινότητας Ομόδους.
Στην μονή μπορεί κανείς να επισκεφθεί το Βυζαντινό Μουσείο καθώς και άλλα μουσεία στη μονή αλλά και γενικά εντός της κοινότητας Ομόδους.
Πληροφορίες Ναού:
Τηλέφωνο: +357 25 422126, +357 99 482234
Εφημέριος: Οικ/Νεόφυτος Ζήνωνος
Ωράριο για προσκυνητές: Χειμερινό: 09:00 – 16:00, Θερινό: 09:00 – 19:00
5η Εκκλησία Τιμίου Σταυρού, Ανώγυρα
Distance: 19,7 χλμ
Duration: 26 λεπτά
Εκκλησία Τιμίου Σταυρού, Ανώγυρα. Πηγή: Visit Cyprus
Η εκκλησία είναι χτισμένη πάνω στα θεμέλια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής και χρονολογείται κατά τον 14ο αιώνα. Ο ναός που λειτουργεί σήμερα είναι μονόκλιτος, με καμάρες στην οροφή και ψηλό τρούλο. Στο εσωτερικό είναι διακοσμημένος με τοιχογραφίες, φθαρμένες μεν, αλλά εξαιρετικά δείγματα της εποχής τους. Σε πολύ μεταγενέστερους χρόνους, γύρω από την εκκλησία προστέθηκαν και χώροι διαμονής των μοναχών που εγκαταστάθηκαν εκεί.
Κατηφορίζοντας από προς την Ανώγυρα ανάμεσα σε χαρουπιές, αμυγδαλιές και αμπέλια, στα αριστερά του δρόμου ξεπροβάλλουν τα ερείπια του μοναστηριού του Τιμίου Σταυρού, που βρίσκεται στον χώρο ενός πρωτοβυζαντινού συνοικισμού, γνωστού ως «χώρα Ανωγύρων».
Ο θρύλος λέει ότι στην περιοχή του μοναστηριού υπάρχει και μια υπόγεια σήραγγα, όπου οι μοναχοί – οι οποίοι λέγεται ότι ζούσαν πλουσιοπάροχα — φύλαγαν τους θησαυρούς τους.
Στην αυλή του μοναστηριού γίνεται πανηγύρι κάθε 1η Αυγούστου.
Καταλήγουμε στο χωριό Αυδήμου και συνεχίζουμε στο αυτοκινητόδρομο Αυτοκινητόδρομος Πάφος – Λεμεσός – Λευκωσία για να ολοκληρωθεί η εκδρομή.